Oogstseizoen en landbouwuitdagingen in Roemenië

De oogst van tarwe, gerst en koolzaad is in Roemenië voltooid. We hadden een gesprek met één van onze huurders, de heer Gelu Barna, over het oogstseizoen. Hij beheert drie boerderijen in de provincie Timis: 1 in de regio Lugoj, 1 in Sannicolau en 1 in het zuiden van de provincie. In totaal bewerkt hij meer dan 3000 hectare land, waarvan 700 hectare van ons is gepacht. Gelu is ook actief als graanhandelaar en heeft uitgebreide kennis van de meeste boeren in het westen van Roemenië. Zijn graanhandelsbedrijf behaalde vorig jaar een omzet van 17 miljoen euro.

Tarwe

Op de boerderij van Belu heeft hij dit jaar ongeveer 6,50 ton per hectare tarwe geoogst in de regio Sannicolau en 6,00 ton per hectare in de regio Lugoj, wat iets lager is dan vorig jaar toen hij een gemiddelde van 7,20 ton per hectare behaalde, maar nog steeds solide resultaten. Hij merkte op dat in de provincie Timis de opbrengst in het zuidelijke deel van de provincie erg laag was, waar boeren slechts ongeveer 3,00 ton per hectare oogstten, terwijl het elders in de provincie goed was. Volgens schattingen van het Amerikaanse ministerie van Landbouw (USDA) bedraagt de totale tarweoogst in Roemenië dit jaar 10,20 miljoen ton, wat resulteert in een landelijk gemiddelde opbrengst van 4,74 ton per hectare.

Het westelijke deel van Roemenië had dit jaar meer neerslag dan normaal, wat de kwaliteit van de tarwe heeft aangetast. Het hectolitergewicht van tarwe was aanzienlijk lager, en fusarium infecteerde de korrels, waardoor de tarwe niet aan de kwaliteitseisen voor de bakkerij-industrie voldeed. Deze tarwe zal worden gebruikt als veevoer, wat heeft geleid tot lagere prijzen voor de boeren. Een uitzondering vormde de regio Sannicolau, waar de neerslag minder intens was en de tarwe van goede kwaliteit was.

Hoewel de opbrengst per hectare redelijk was dit jaar, ontvingen boeren slechts ongeveer 140 euro per ton tarwe, wat niet voldoende is om de productiekosten van dit jaar te dekken, die ongeveer tussen de 1000 en 1200 euro per hectare lagen. In 2022 was tarwe daarentegen een winstgevend gewas, met boeren in het westen van Roemenië die het verkochten voor 300 euro per ton, een opbrengst van 6,00-7,00 ton per hectare en productiekosten tussen 600 en 800 euro per hectare.

Gerst

Dit jaar markeerde het eerste jaar waarin Gelu gerst op zijn boerderij teelde. Overmatige regenval had echter invloed op de gewasopbrengst, met een gemiddelde van ongeveer 3,50 ton per hectare op zijn bedrijf. Net als bij tarwe waren de kwaliteitseisen voor gerst niet optimaal. De productiekosten waren 10% lager dan die voor tarwe, maar boeren konden gerst slechts verkopen voor 120-140 euro per ton, wat het gewas dit jaar niet rendabel maakte.

Koolzaad

Op Belu’s boerderij was de koolzaadoogst dit jaar goed, met een opbrengst van 4,30 ton per hectare, hetzelfde als vorig jaar. Koolzaad werd verkocht voor prijzen variërend van 365 tot 400 euro per ton, terwijl de productiekosten tussen de 1400 en 1600 euro per hectare lagen. Hierdoor behaalden boeren dit jaar zelfs een kleine winst, ondanks de uitdagingen.

Invloed van Oekraïne

De oorlog die Rusland in Oekraïne begon, had aanzienlijke gevolgen voor het inkomen van Roemeense boeren. De eerste impact was te zien in de stijging van de dieselprijs in het voorjaar van 2022, gevolgd door een toename van de gasprijzen, wat de prijzen van meststoffen beïnvloedde.

Gelu vertelde ons dat hij in het najaar van 2022 alle meststoffen voor zijn gewassen kocht tegen een gemiddelde prijs van 1000 euro per ton (momenteel liggen de prijzen tussen de 400 en 500 euro per ton). Dit had aanzienlijke gevolgen voor de productiekosten van alle gewassen. In een normaal jaar bedragen de kosten voor meststoffen op zijn bedrijven 200 euro per hectare, maar dit jaar lagen de kosten voor meststoffen op 600 euro per hectare.

Het grootste probleem is dat deze stijgende kosten de boeren hard hebben getroffen, terwijl de prijzen waartegen ze hun oogst konden verkopen slechts de helft waren van wat ze vorig jaar ontvingen.

Hoewel Roemenië Oekraïne steun heeft geboden bij de export van graan, overspoelden de Oekraïense granen de Roemeense markt, wat resulteerde in aanzienlijke prijsdalingen.

Een ander probleem was logistiek. Omdat de hoeveelheid verhandeld graan in Roemenië veel groter was, stegen de transport- en opslagkosten. Voor zijn graanhandel vertelde Gelu ons dat de kosten voor spoorvervoer stegen van 20 euro per ton naar 35-40 euro per ton. Vertragingen waren ook een probleem. In een normaal jaar verzond hij tarwe in juli per spoor naar de haven van Constanta, maar dit jaar zal dat pas in september gebeuren. Er zijn namelijk geen treinen beschikbaar voor het transport.